Naast de vaste woonlasten, zoals huur of hypotheek, komen ook de kosten voor nutsvoorzieningen – vaak aangeduid als energiekosten. Deze kosten worden in rekening gebracht door energiebedrijven die gas, elektriciteit en soms ook water leveren. Traditioneel spreken we hierbij over gas, water en licht.
Op deze pagina richten we ons vooral op de betaling van gas en elektriciteit. In veel gevallen levert één energiebedrijf beide voorzieningen. Soms zijn de kosten (gedeeltelijk) in de huur opgenomen, bijvoorbeeld bij blok- of stadsverwarming, waarbij de stookkosten gezamenlijk worden verdeeld onder de bewoners.
Voor de drinkwaterkosten is er een aparte pagina met incassodata.
Gemiddelde energiekosten 2025
Volgens het CBS bestaat een gemiddeld huishouden in Nederland uit 2,12 personen. Afhankelijk van de soort woning liggen de kosten voor het verbruik van gas per maand in 2025 tussen ongeveer €112 voor een flat en €224 voor een vrijstaande woning. Gemiddeld dus ongeveer €140 per maand.
Als we naar kosten voor elektriciteit kijken dan zijn deze kosten natuurlijk ook afhankelijk van het aantal personen in een huishouding. Deze kosten liggen gemiddeld voor een 1-persoonshuishouden op €30 en bij 5+ personen op €84 per maand. Gemiddeld per Nederlands huishouden zijn de elektriciteitskosten in 2025 €50 per maand.
Opbouw energiekosten
Jouw energiekosten bestaan uit 3 hoofdcomponenten
1. Leveringskosten energie
- Leveringskosten zijn de kosten die je betaalt aan je energieleverancier voor het leveren van stroom en/of gas aan jouw huis. Dit kunnen variabele en vaste leveringskosten zijn, teruglevering boven gebruik en terugleveringskosten.
2. Netbeheerkosten
Dit zijn de kosten die jouw energieleverancier namens jou aan de netbeheerder betaalt. Dit kosten zijn voor:
- Je aansluiting op het energienet
- Het transport van stroom en/of gas via het energienet
- Onderhoud van het energienet
- De huur van de meters in je meterkast
In feite betaal je dus voor het gebruik en onderhoud van het stroom- en gasnetwerk, en voor de energiemeter(s).
3. Belasting en toeslagen
Belastingen en toeslagen zijn bedragen die je energieleverancier aan de overheid afstaat, ook wel bekend als overheidsheffingen. Deze bestaan uit verschillende onderdelen:
- Energiebelasting: Dit is een belasting die je betaalt over je stroom- en gasverbruik.
- Vermindering energiebelasting: Dit is een korting die elk huishouden van de overheid krijgt op de energiebelasting. Deze korting geldt alleen voor adressen die als woning worden gebruikt.
- Omzetbelasting (btw): Over bijna alle kosten wordt 21% btw gerekend.
Deze heffingen maken een belangrijk deel uit van je totale energiekosten.
Betaling energie
De energierekening kan soms ingewikkeld zijn. Meestal betaalt je een voorschot op basis van jouw gemiddelde verbruik, of dat van de vorige bewoners. Daarnaast ontvangt je jaarlijks een eindafrekening, waardoor je soms moet bijbetalen. Energieleveranciers bieden vaak vaste of variabele tarieven aan, waardoor het tijdelijk lijkt dat je voordeliger uit bent bij leverancier A. Maar vaak stijgt de prijs tijdens de looptijd van het contract, en blijkt leverancier B uiteindelijk toch goedkoper te zijn.
Automatische incasso gas en licht
Energieleveranciers maken gebruik van automatische incasso, waarmee zij automatisch de kosten van jouw rekening afschrijven. Sinds de liberalisering van de energiemarkt zijn er naast de overheid er dus ook concurrerende bedrijven die gas en elektriciteit leveren. Hierdoor is het aantal energieleveranciers in Nederland gestegen naar 61 in 2021 (meest actuele data).
Overstappen naar andere energie bedrijf
Bij sommige energieleveranciers kun je al zes maanden voordat je contract afloopt een overstap regelen. Maar of dat slim is, is de vraag. Niemand kan namelijk voorspellen hoe de tarieven over een half jaar zullen zijn.
Wanneer kun je het beste overstappen?
Het algemene advies is om twee maanden voordat je contract eindigt nieuwe energiedeals gaat vergelijken. Zo heb je voldoende tijd om de beste optie te kiezen zonder dat je vastzit aan oude tarieven. Laat je vooral niet verleiden door verkopers aan de deur, maar maak een weloverwogen keuze. Financiële overwegingen hoeven niet de enige reden te zijn dat je misschien wil. Tegenwoordig kiezen veel mensen voor bijvoorbeeld een groene energieleverancier of juist voor kernenergie.
Kun je altijd overstappen?
Let op dat je echter niet te vroeg overstapt. Als je té vroeg overstapt, riskeer je een opzegboete. Daarnaast loop je een eventuele loyaliteitsbonus mis als je je contract niet uitzit. Zorg er dus voor dat je bij de nieuwe leverancier aangeeft wanneer je huidige contract precies afloopt, en voorkom zo contractbreuk. Aan de andere kant bieden sommige leveranciers welkomskortingen.
Overzicht van energie bedrijven
Dit is geen volledig overzicht van alle energie bedrijven die gas en licht leveren. Maar misschien toch handig om eens naar te kijken>